10 redenen waarom de steun voor Oekraïne fors en snel omhoog moet

Veel regeringen zeggen Oekraïne “te steunen, zoveel en zo lang als nodig is.” Maar maken zij hun woorden waar?

Het Instituut voor Wereldeconomie in Kiel heeft in Februari 2024 een studie uitgebracht die de echte cijfers weergeeft tot half januari 2024. De Noordse en Oostzeestaten doen het meest. Nederland schonk ongeveer 2 miljard euro in 2022-23 en voorts droeg het bij aan de steun via de EU. Het komt neer op 0,4 cent per Euro van ons nationaal inkomen. Dat is relatief niet zoveel, maar de ernstige achterblijvers zijn de Zuid-Europese staten zoals Portugal, Spanje en Italië. Ook Frankrijk schonk niet veel militaire hulp, maar misschien wel in het geheim. Duitsland doet steeds meer. Premier Rutte heeft overigens op de valreep van zijn ambtstermijn nog beloften namens Nederland gedaan, wat erg verstandig is in het licht van de onzekerheid over verdere steun, die afhangt van de uitkomst van het formatieproces. En de Tweede Kamer heeft een 10-jarenplan voor de hulp goedgekeurd om te beletten dat een door de PVV sterk beïnvloed kabinet de steun zou gaan verlagen.

 

De VS geven maar 0,5 cent per dollar BNP uit voor Oekraïne, al was het in 2022-23 de grootste wapenleverancier. De hulp van Europese landen is wat groter, in totaal, maar bestaat  vooral uit financiële ondersteuning. Dat zijn geen geweldige inspanningen om een jonge democratie in zijn doodsstrijd tegen een grote tirannieke staat te steunen. Bovendien stokt de Amerikaanse hulp sinds eind 2023 door tegenstand van Trump-aanhangers in het Congres. Bij alle cijfers moet men onderscheid maken tussen soorten hulp, beloften en feitelijke leveranties. Die lopen enorm achter en vallen tegen. Waar is alle beloofde munitie, waar zijn alle zware wapens, en wanneer komen de F16’s, vragen veel Oekraïners zich af.

 

Rusland heeft een oorlogseconomie opgezet waardoor daar nu veel wapenproductie plaatsvindt. Het koopt wapens van Noord-Korea en Iran en verkoopt veel olie en gas aan India en China. De economische sancties tegen Rusland worden op grote schaal ontdoken. De Russische economie en oorlogsmachine groeien nu hard. Als de democratische staten zo weinig hulp aan Oekraïne blijven geven, kan Rusland de strijd winnen. Dan kan Europa straks 10-20 miljoen extra Oekraïense vluchtelingen verwelkomen. Ze zouden snel goede burgers van de Europese Unie worden, dat is het probleem niet; en zullen ook snel werk aanvaarden. Maar het zou beter zijn voor iedereen als ze hun eigen land verder mogen ontwikkelen en Rusland uit de bezette gebieden weten te verdrijven.

 

Er zijn veel argumenten om Oekraïne maximaal, dus veel sterker dan nu, te steunen:

1. Wij zeggen te geloven in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Er is geen politieke partij die uitdrukkelijk daar niet in gelooft. Ook de extreme partijen te linker- of rechterzijde nemen hier geen afstand van, al handelen zij er vaak niet naar.Deze rechten zijn universeel. Als we ons niet inspannen om die ook te verwezenlijken waar het kan, zijn we onbetrouwbaar, schijnheilig en niet erg dapper.
2. Als we Oekraïne niet helpen overeind te blijven in zijn moeizame en bloedige strijd, en het Kremlin dan zegeviert, zal volgens de meeste grondige kenners van de Russische oorlogsmachine deze zich óók gaan keren tegen de Oostzeestaten, Moldavië en wellicht ook andere landen. De militairen die als huursoldaten door het Kremlin naar diverse landen in de wereld zijn gezonden, of dat nu Syrië, Libië, Venezuela of Midden-Afrikaanse staten zijn, zullen doorgaan om alle mogelijk positieve ontwikkelingen in die landen naar een vrije rechtsorde en democratie de kop in te drukken. Dat betekent een verzwakking van de democratieën, ook in de concurrentie om energie en grondstoffen. Het betekent ook een vergroting van de chaos in de wereld, die wordt gestimuleerd om druk op de democratieën te zetten.
3. De aard van tirannieke politieke stelsels is dat zij confrontatie en uitbreiding zoeken, want hun leiders voelen zich bedreigd door het vrijheidsstreven van anderen. Zij willen dit bestrijden door voor hun bevolking een spookbeeld van buitenlandse vijanden op te roepen. Zij hebben een sterke neiging zich uit te breiden door onderwerping van buurvolken als bufferstaten, en trachten de vrije, rechtstatelijke democratieën te ondermijnen. Willen wij in Europa, dat onze staten worden ondermijnd door vals nieuws, clandestiene acties vanuit Moskou, Beijing of Teheran, om maar een paar centra van anti-democratie te noemen, uit de vele die de wereld herbergt?
4. De beste manier om een staat en volk veiligheid te bieden is een bondgenootschap met betrouwbare andere staten aan te gaan, zodat we elkaar helpen beschermen. Hoe betrouwbaar zijn onze bondgenoten voor ons, als wij onszelf onbetrouwbaar maken? Met hoeveel recht van spreken kunnen we van de Amerikaanse politici eisen dat zij het goede voorbeeld en goede leiding in de NAVO geven, als we zelf geen goed voorbeeld geven? En willen we de weg vrijgeven in de EU voor een leider zoals de Hongaarse Orban, die steeds geldeisen stelt voor zijn eigen land om akkoord te gaan met gezamenlijk beleid, maar ondertussen vriendschap met Poetin onderhoudt?
5. Een vrij en veilig Oekraïne kan de lidstaten van de EU en de NAVO versterken. Het is een groot land met veel belangrijke natuurlijke hulpbronnen. Als het vrij is, kan het ook zeer welvarend worden. Veel Europeanen kunnen in dat land lucratieve investeringen doen en in de wederzijdse handel welvaart scheppen. Het is zonde om dit grote land aan Rusland over te laten, dat een deprimerend slechte civiele economie heeft. Rusland draait op de legale en illegale export van olie en gas en wapenindustrie. Verder exporteert het erg weinig dat gevraagd wordt. De moderne ruimtevaart in Rusland is maar een kleine sector die uit geprivilegieerde wetenschappers bestaat en ook van spionage profiteert. Die sector komt de gewone bevolking niet ten goede.
6. Oekraïners hebben over het algemeen een energieke en vindingrijke houding. Ze zijn erg goed in de exacte vakken, in IT, in maakindustrie, en hebben prima opleidingsinstellingen. Ze werken harder en wekelijks veel langer dan veel West-Europeanen.
7. Een vrij en onafhankelijk Oekraïne is een welkome buurman voor West-Europa, die de onwelkome buurman die Rusland nu is, 3000 km uit onze buurt houdt.
8. Te verwachten is dat Oekraïense politici die zouden kunnen gaan deelnemen aan het overleg in de NAVO en de EU met hun realisme, idealisme en energie de EU en de NAVO kunnen re-vitaliseren. In beide organisaties overheerst vaak een afwachtend, voorzichtig nationaal egoïsme. Men straalt niet altijd veel durf, energie en overeenstemming uit. Duitsland durft maar heel voorzichtig een beetje leiding te geven, het VK heeft zichzelf buiten de EU schaakmat gezet, al is het een daadkrachtig NAVO-lid. Frankrijk wil graag leidinggeven en loopt vaak over van ideeën, maar laat haar voorstellen soms weer lopen. Het heeft geen sterke economische basis en is politiek verdeeld, waardoor het soms zijn eigen voorstellen moet inslikken. Italië is een middelgrote mogendheid met een vaak onduidelijke koers. Turkije is geen EU-lid en een vaak lastige bondgenoot van de NAVO. Nederland is een rijk lid dat per saldo afwacht met initiatieven en nogal zuinig is, en de Baltische lidstaten willen graag leiding zien maar zijn ook samen te klein.
9. Als Oekraïne de strijd wint, verliest Rusland deze, en dat kan goed zijn voor de wereld, want Moskou is een bron van crimineel en destructief politiek gedrag. Het verliezen van de strijd door Moskou zou misschien ook een hervorming van het beleid van het Kremlin kunnen bewerkstelligen. De kansen en risico’s daarvan zijn moeilijk voorspelbaar.
10. De taak om Oekraïne met alle macht te steunen is een mooie opdracht die Europeanen zichzelf kunnen geven en hun samenleving kan inspireren om los te komen van het gemakzuchtige, milieuvervuilende consumentisme en gebrek aan democratisch burgerschap. Wij hebben als welvarende landen een aansprekend goed doel nodig om vitaal te blijven.

 

Eigenlijk is de keus eenvoudig: ófwel de Europese staten voeren de hulp aan Oekraïne snel en sterk op, óf zij moeten zich voorbereiden op het verwelkomen van 10-20 miljoen nieuwe Oekraïense vluchtelingen, in een chaotische stroom nadat Rusland het land inneemt. En daarop volgt dan de taak om als Europese staten zelf voor de verdediging van vrijheid te moeten zorgen. Want zolang de groep van Poetin in Moskou aan de macht blijft, houdt Rusland niet op met zijn agressieve poging alle Russisch sprekende volken in één groot, tiranniek rijk te verenigen.

Foto: Flickr.com / NATO North Atlantic Treaty Organization